odpowiadamy.eu

Marcin Trepczyński: Teologia poetycko-abstrakcyjna

» ODPOWIEDŹ do: Maryja wychowawczynią pokoleń – list na Tydzień Wychowania 2017

Drodzy Ojcowie, dziękuję za piękny i mądry list, który przypomina ważne rzeczy. Jedno mnie tylko uwiera: że wszystko tu ładnie do siebie pasuje, doskonale jest skomponowane, ale... jest to trochę przykład teologii, w której można wyprowadzić wszystko ze wszystkiego. Tyle, że... mimo wszystko chyba jest w tym racja.

Postarałem się wyciągnąć zebrane w liście wskazówki wychowawcze. Wyglądają one mniej więcej tak:

• traktować wychowanka podmiotowo, wychowując poprzez dialog;
• wychowywać w atmosferze zaufania – w prawdziwym domu;
• być dla siebie nawzajem, znajdować czas na prawdziwe spotkania;
• doprowadzać do mądrego korzystania z wolności (nie uniezależniać od siebie);
• modlić się za wychowanków, zwłaszcza, gdy wydaje się, że już nic się nie da zrobić (nie należy się poddawać, pamiętając, że nie wszystko zależy od nas).

W liście pokazujecie, że można się tego nauczyć od Maryi jako Wychowawczyni Pokoleń. Gdy się jednak bliżej przyjrzy argumentacji stojącej za tą tezą, widzi się, że kolejne wskazówki wynikają stąd, że:

• na Jasnej Górze kolejne pokolenia Polaków na nowo odkrywały swoją godność;
• że Polacy na Jasnej Górze w zaufaniu otwierają przed Matką Bożą tajemnice swoich serc;
• że na Jasnej Górze zawsze spotkamy czekającą na nas Matkę Bożą, która ma dla nas czas;
• że „programem” wychowawczym Maryi jest wychowanie do mądrego korzystania z wolności, co poparte jest Jej wypowiedzią z Pisma św., by czynić wszystko, co poleci Syn;
• że osoby odwiedzające sanktuarium zawsze czują na sobie wzrok Matki, która zawsze widzi w nich dobro, a spojrzenie to przychodzi z pomocą w chwilach bezradności.

Nie będę rozwijał wątku, że wskazówki te można by sformułować na podstawie doświadczenia miłości samego Boga lub wysnuć z wypowiedzi i dzieł Pana Jezusa, nie wspominając już o wypowiedziach świętych, którzy bardziej bezpośrednio tego typu wskazówki mogli formułować, lub przykładach ich działań. Nie będę też koncentrował się na tym, że oparto się tu na Maryi w kontekście doświadczania jej na Jasnej Górze, a pominięto to, jaką była matką dla Jezusa.

Chciałbym skupić się tylko na tym, że odnosząc się do potencjalnych doświadczeń duchowych czy na Jasnej Górze czy w innych miejscach, w zasadzie można wyprowadzić wszelkie wnioski zawierające różne szczytne wezwania. Równie dobrze mogę sobie wyobrazić list, który w podobny sposób argumentuje, że Maryja jest świetną wychowawczynią czy nauczycielką małżonków, ludzi pracujących, przyjaciół czy doradców, lekarzy itp. W teologii pięknymi słowami, celnie dobierając cytaty, można dość dużo wygenerować. Tylko że taka teologia staje się w ten sposób dość abstrakcyjna. Dla jednych nadal będzie porywająca. Dla innych może przez to przestać być wiarygodna.

Tylko że... gdy pomyślałem sobie, co się czuje, gdy klęczy się przed obrazem Matki Bożej, gdy doświadcza się, jakim się jest w Jej oczach i w oczach Boga, gdy faktycznie czuje się tę miłość i to że można tu naprawdę zaufać, to okazuje się, że przy takim doświadczeniu w zasadzie wiadomo, jak odnosić się do podopiecznych, mianowicie: możliwie tak samo, jak czujemy się traktowani przez Boga i Matkę Bożą. I ta niby-abstrakcyjna teologia... staje się jak najbardziej konkretna. Jest teologią doświadczenia, niemal mistyczną. A jej wnioski opierają się na prawdziwej relacji i tym, czego się w tej relacji doświadcza.